Toen God aan Mozes voorbijging en zichzelf bekend maakte aan hem zei Hij:
“HERE, HERE, God, barmhartig en genadig, lankmoedig, groot van goedertierenheid en trouw” (Ex.34:6).
Met deze omschrijving liet God aan Mozes weten wie Hij is. In de Bijbel komen we veel van deze prachtige omschrijvingen tegen. Woorden als genade, barmhartigheid en lankmoedigheid zijn woorden die geregeld in de Bijbel voorkomen en ook wijzelf als Christenen vaak in de mond nemen. We zijn zelfs zo gewoon ze te gebruiken dat we er niet meer bij nadenken als we ze gebruiken totdat iemand vraagt: “Wat wil dit zeggen?” Mja, uitleggen wat genade is zal nog wel lukken, maar barmhartigheid of lankmoedigheid is al een heel andere uitdaging. Wanneer we bij onszelf ontdekken dat we woorden hebben aangeleerd die we eigenlijk niet goed begrijpen is het hoogtijd dat we ze ofwel afleren ofwel gaan onderzoeken naar hun betekenis. Omdat de Bijbel zo overvloedig gebruikt maakt van woorden als genade, barmhartigheid en lankmoedigheid en deze tevens eigenschappen zijn van God, lijkt het me wijs om eens even stil te staan bij de betekenis van deze woorden zodat we Hem nog zuiverder en helderder kunnen aanbidden met ons hart. Hoe mooi deze woorden ook mogen klinken in onze mond, wanneer we niet beseffen wat ze betekenen zijn het niet meer dan holle klanken die niet verder geraken dan het plafond. Laten we samen ons even verdiepen in deze drie prachtige en diepgaande eigenschappen van de Heer…
Gods genade
Wanneer de Bijbel spreekt over Gods genade wordt meestal Gods gunst naar degenen die geen gunst verdienen maar enkel straf benadrukt. Gods genade is dus nooit iets dat God verplicht is om te geven omdat de persoon aan wie genade verleent is dit simpelweg niet verdiende.
Gods genade zouden we als volgt kunnen omschrijven:
“Gods genade betekent Gods goedheid naar degenen die enkel straf verdienen.”
Gods genade is het tegenovergestelde van beloning naar werken. Als Paulus schrijft dat we door genade verlost zijn bedoelt hij het tegenovergestelde van zij die beweren door een goed werk verlost te kunnen zijn. “Want allen hebben gezondigd en derven de heerlijkheid Gods, en worden om niet gerechtvaardigd uit zijn genade, door de verlossing in Christus Jezus” (Rom.3:23-24). “Indien het nu door genade is, dan is het niet meer uit werken; anders is de genade geen genade meer” (Rom.11:6).
Neem de woorden die God zei tot Paulus toen hij vroeg om de ‘doorn in het vlees’ weg te nemen eens in overdenking samen met de omschrijving die we net hebben geleerd: “Mijn genade is u genoeg” (2Kor.12:9). Wat betekent dit voor jou?
Gods barmhartigheid
Gods barmhartigheid wordt soms omschreven als Zijn liefde, goedheid of mededogen. Toch doen deze omschrijving te kort aan de ware betekenis van ‘barmhartigheid’. Het woord ‘barmhartigheid’ wordt in de Bijbel meestal aangehaald wanneer mensen zich in een benarde situatie bevinden of veel ellende en smart ervaren. David zei bijvoorbeeld in 2Samuël 24:14: “Het is mij zeer bang te moede; laat ons toch vallen in de hand des HEREN, want zijn barmhartigheid is groot.” Wanneer Paulus spreekt over het feit dat Gods ons troost in ons lijden noemt hij God “de Vader der barmhartigheden en de God aller vertroosting” (2Kor.1:3).
Gods barmhartigheid zouden we als volgt kunnen omschrijven:
“Gods barmhartigheid betekent Gods goedheid naar degenen die zich in een benarde situatie bevinden of smart en lijden ervaren.”
In tijden van nood moten we onze toevlucht zoeken bij Gods troon zodat we zowel genade als barmhartigheid mogen ontvangen. “Laten wij daarom met vrijmoedigheid toegaan tot de troon der genade, opdat wij barmhartigheid ontvangen en genade vinden om hulp te verkrijgen te gelegener tijd” (Heb.4:16; cf.2:17; Jak.5:11).
We hebben nu gezien dat God barmhartig is, zou Hij Zijn kinderen dan zomaar laten lijden of in de problemen duwen? Als je terugblikt in je verleden zul je vast en zeker momenten van verdriet, pijn en lijden hebben doorstaan. Waarom zou een barmhartige God zulke dingen toch laten gebeuren en wat zou Hij doen in zulke momenten? Denk hier even over na en zoek Rom.8:28; Fil.1:6; Ps.84:12; Jak.1:2-3 en Heb.4:15-16 eens op.
Hoe kunnen wij deze eigenschap van God weerspiegelen naar onze medemensen? Hoe wil jij dit gaan doen deze week?
Gods lankmoedigheid
Lankmoedigheid is een woord dat we in het dagelijks leven helemaal niet meer tegenkomen. Nieuwere Bijbelvertalingen spreken van ‘geduld’, wat op zich geen slechte vervanging is van maar toch ook weer niet helemaal volledig. Wanneer de Bijbel spreekt over God die lankmoedig is spreekt het over God die geduldig is en niet snel toornig wordt. Jezus was een voorbeeld van dit volmaakt geduld naar Paulus en anderen. Daarom schreef Paulus: “Maar hiertoe is mij ontferming bewezen, dat Jezus Christus in de eerste plaats in mij zijn ganse lankmoedigheid zou bewijzen tot een voorbeeld voor hen, die later op Hem zouden vertrouwen ten eeuwigen leven” (1Tim.1:16).
Gods lankmoedigheid zouden we als volgt kunnen omschrijven:
“Gods lankmoedigheid betekent Gods goedheid in het achterhouden van straf voor degenen die gedurende een bepaalde periode zondigen.”
Ook wij hebben de opdracht om Gods geduld te weerspiegelen en niet snel toornig of boos te worden. “Weet (dit) wel, mijn geliefde broeders: ieder mens moet snel zijn om te horen, langzaam om te spreken, langzaam tot toorn” (Jak.1:19). Wij horen te leven “met lankmoedigheid” (Ef.4:2) en “lankmoedigheid” staat tevens tussen het lijstje van de vruchten van de Geest in Galaten 5:22.
Als er iets is waar wij als mensen gevoelig voor zijn is dat er gerechtigheid geschied… in het leven van een ander! Wij neigen makkelijk naar het wijzen op iemands fouten en gebreken en staan er op dat misdaden gestraft worden. Onderzoek je eigen leven eens naar de zonden die je ooit hebt gepleegd, maar die voor het grote publiek tot op heden verborgen zijn gebleven. Als God zegt dat één zonde de dood doet verdienen en jij dit artikel toch nog hebt kunnen lezen, wat wil dit dan zeggen over Gods goedheid in je leven?
Hoe kan jij deze lankmoedigheid weerspiegelen naar je naasten? Hoe ga je dit praktisch vormgeven?
Soli Deo Gloria