“De kerk is niet waar je samenkomt.
De kerk is geen gebouw.
De kerk is wat je doet.
De kerk is wie je bent.
De kerk is hoe Jezus Christus zichtbaar wordt.
Ga niet naar de kerk, maar wees de kerk.”
Een interessant en prikkelend citaat, op het eerste zicht alleszins. Als we deze citaat toetsen aan de Bijbel, komen we al gauw tot de conclusie dat dit eerder een misleidend iets is dat een onbijbelse boodschap verkondigt.
Is de kerk werkelijk niet waar je samenkomt? Is het geen gebouw?
Dat de kerk geen gebouw is, zal iedereen wel bevestigen, maar toch verwijst de kerk naar een groep gelovigen die samenkomt, logischer wijze in een gebouw. Van alle keren dat het woord ecclesia (kerk) gebruikt wordt in het Nieuwe Testament, verwijst het bijna voor 90% naar christenen die bijeen kwamen als groep. De andere 10% verwijst het naar de universele Kerk. De brieven in het Nieuwe Testament die geadresseerd werden aan een bepaalde kerk, waren dus steeds gericht op de groep gelovigen die op geregelde tijdstippen op een bepaalde plaats elkaar ontmoetten. Dus stellen dat we elk de kerk moeten zijn is iets onmogelijk. Het is alsof we aan iemand zouden vragen om een team te zijn. Een kerk ben je niet op jezelf of vorm je niet met je gezin.
Dit zien we bijvoorbeeld ook terug in de woorden van Paulus: “Want ten eerste hoor ik dat er als u samenkomt in de gemeente …” (1 Kor. 11:18). Paulus vermaant de gemeente (of kerk) hier om hun wangedrag bij het Avondmaal — sommigen namen reeds deel aan het Avondmaal voordat iedereen bijeen was kunnen komen. Dat Paulus hun hierom vermaant impliceert dus ook dat wanneer de christenen in Korinthe ’s zondags ontwaakten, ze niet de kerk waren. Ze kwamen later op de dag samen in de kerk (of gemeente) (1 Kor. 11:17-34).
Is de kerk wat je doet en wie je bent?
Als de kerk werkelijk zou zijn wat we doen of wie we zijn, is er maar weinig hoop voor de kerk. Enkel al de onderlinge conflicten die beschreven staan in het Nieuwe Testament (1 Kor. 3:3; 11:18; Gal.1:6; 1Tim.1:3; Tit.1:10 etc.) en de kerkgeschiedenis die een lange lijst van conflicten en scheuringen bevat getuigen hiervan. De kerk is niet wat je doet of wie je bent! De identiteit van de kerk wordt niet bepaald door een of meerdere personen, maar door Christus zelf! De kerk is een met alle geestelijke zegen in de hemelse gewesten, voor de grondlegging van de wereld, in Christus uitverkoren groep mensen (Ef.1:3-5). Niet omwille van wat deze mensen deden want niet één van hen was rechtvaardig (Rom.3:10). De kerk is ook niet wie deze personen zijn, want op zichzelf waren zij nutteloos (Rom.3:12). De kerk is een groep gelovigen die om niet gerechtvaardigd zijn door Zijn genade, door de verlossing in Christus. Het zijn de mensen die met God verzoend zijn doordat Jezus hun zonden droeg aan het kruis en daar hun straf betaalde (2Kor.5:20-21). De kerk is een groep christenen die in hun nieuwe schepping (2Kor.5:17), nog dagelijks een innerlijke strijd hebben met de zonde die nog in hun leeft (Rom.7:14-26). De kerk bestaat uit een groep bekeerde zondaars, geliefd door God –> in Christus!
Is de kerk hoe Jezus Christus zichtbaar wordt?
Hierin zit weliswaar een kern van waarheid, christenen groeien naar het beeld van Christus en gaan ook meer van Christus’ uitstralen naar de wereld (Ef.4:13). Maar deze weergave van Christus is verre van volledig en zo onzuiver. Christus wordt pas echt zichtbaar door Zijn Woord, in de Bijbel. Nooit zouden wij Christus kunnen kennen zonder de Bijbel. Neem bijvoorbeeld Jes. 53 of Heb.2:5-18 waarin Christus op een indrukwekkende wijze weergegeven wordt, onweerspiegelbaar door enig mens. Of neem de raad van Paulus aan Timotheüs ter harte: “Blijft u echter bij wat u geleerd hebt en waarvan u verzekerd bent, omdat u weet van wie u het geleerd hebt, en u van jongs af de heilige Schriften kent, die u wijs kunnen maken tot zaligheid, door het geloof dat in Christus Jezus is” (2Tim.3:14-15). Gelijkaardig schrijft Paulus in Rom.10:17: “Zo is dan het geloof uit het gehoor en het gehoor door het Woord van God.” Ons geloof in Christus is gebaseerd op Zijn Woord. Christus hebben we leren kennen uit Zijn Woord, en indien niet, kennen we de ware Jezus Christus niet.
Moeten we werkelijk niet naar de kerk gaan? Kunnen we op onszelf kerk zijn?
Dit is mogelijk een interessante gedachte op een zondagochtend wanneer de wekker iets te vroeg van zich laat horen, maar daar stopt het ook. Het op geregelde tijdstippen bijeenkomen is een directe opdracht. “Laten wij de onderlinge bijeenkomst niet nalaten, zoals het bij sommigen de gewoonte is, maar elkaar aansporen, en dat zoveel te meer als u de grote dag ziet naderen” (Heb.10:25). Gods zegen voor de gelovigen is onlosmakelijk verbonden met de kerk. Vanuit de kerk verspreidt Hij Zijn zegen (cf. Ps.133:1,3). In het samenkomen van de gelovigen geeft God bemoediging, vermaning, richting, inzicht, wijsheid etc. Een christen wordt in het Nieuwe Testament soms vergeleken met een schaap, een kuddedier. In Gods ontwerp heeft Hij Zijn lichaam hier op aarde dan ook zo ontworpen dat er niet een deel op zichzelf kan staan, de leden hebben elkaar nodig en leven in afhankelijkheid van elkaar (1Kor.12:12-31).
Een beter citaat zou dus kunnen zijn:
Wees geen kerk, maar ga naar de kerk!
Soli Deo Gloria