Sostratos van Knidos is een architect die leefde rond 300 v.Chr. Sostratos kwam uit Knidos. Hij wordt als de bouwmeester beschouwd van de grote vuurtoren van Alexandrië, een van de zeven wereldwonderen van de antieke wereld. De opdrachtgever was de Egyptishe koning Ptolemaeus I Soter die Sostratos verbood zijn naam op de vuurtoren aan te brengen, maar in plaats daarvan een plechtige inscriptie met zijn eigen naam als bouwmeester wenste. Volgens Strabo liet Sostratos onderaan de zeezijde van de vuurtoren zijn eigen naam slaan en met lood volgieten. Daar overheen werd een laag modder en kalk uitgesmeerd waarin de naam van Ptolemaeus met goud werd aangebracht. Toen de golven tegen de kalklaag sloegen, verweerde deze stilaan en kwam de naam van Sostratos weer tevoorschijn.
Ogenschijnlijk was Sostratos gehoorzaam geweest aan de koning en had hij alle eer van zijn werk aan de koning geschonken door de naam van de koning met gouden letters op de toren te plaatsen. Maar onder dat vertoon zat een heel andere houding. Hij rebelleerde stiekem tegen het gebod van de koning en was niet van plan om zijn eer als architect van dat prachtige bouwwerk prijs te geven aan een ander. Sostratos handelde hypocriet en was op dat moment een huichelaar.
We zouden enerzijds Sostratos met de vinger kunnen wijzen om zijn verfoeilijke houding. Maar anderzijds kunnen we zijn voorbeeld ook gebruiken om eens te onderzoeken wat huichelarij nu precies is. Kijken wat de Bijbel hierover te zeggen heeft en nagaan hoe schijnheiligheid zich kan uiten in ons eigen leven.
Het woord dat in het Nieuwe Testament vertaald wordt als huichelaar (hupokrites) vindt haar oorsprong in de Griekse drama of toneelkunst. Het omschreef iemand die een masker droeg en een bepaalde rol op het toneel speelde waarbij hij de stem nabootste, de houding overnam en het karakter naar voren bracht. Je zou een eenvoudigweg kunnen zeggen dat een ‘hupokrites’ een toneelspeler op een podium was.
Mooi van buiten, maar rot van binnen
In de Bijbel zien we hoe God geduldig handelt naar zondaren. Meerdere malen stuurde Hij een profeet om Zijn volk, dat weer voor de zoveelste keer was afgedwaald, terug op te roepen tot berouw en inkeer. Soms denken we dat het volk Israël op zulke momenten volledig “van het geloof was afgedwaald” en met allerlei goddeloze praktijken bezig was. Maar dat was niet altijd zo. Er waren ook momenten dat ze enorm vroom en religieus leken te zijn en je zou denken dat ze prachtige dienaren van de Heer waren. Momenten dat ze “bijzondere bijeenkomsten” hadden, verschillende offers brachten en liederen zongen voor God. Ze leken uiterlijk heel vroom, maar de Heer nam hier geen genoegen mee. Dat zien we duidelijk in volgende Bijbelverzen:
Amos 5:21-24 “Ik haat, Ik versmaad uw feesten. Uw bijzondere samenkomsten kan Ik niet luchten, want al brengt u Mij brandoffers, en uw graanoffers, Ik schep er geen behagen in, en het dankoffer van uw gemest vee wil Ik niet aanzien. Doe het lawaai van uw liederen van Mij weg, en het getokkel van uw luiten kan Ik niet aanhoren! Laat het recht stromen als water, de gerechtigheid als een altijd stromende beek.” (Zie ook Jesaja 1:11-16)
Markus 7:6-7 “Terecht heeft Jesaja over u, huichelaars, geprofeteerd zoals er geschreven staat: Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart houdt zich ver bij Mij vandaan. Maar tevergeefs eren zij Mij door leringen te onderwijzen die geboden van mensen zijn.”
In het Nieuwe Testament lezen we zelfs welke relaties Jezus onderhield met het uitschot van de maatschappij. We zien hierin een grote mate van lankmoedigheid. Jezus werd niet snel boos omwille van zonde. Hij kon geduldig omgaan met hoereerders, prostituees, afzetters en moordenaars. Er was echter een groep van mensen waar Jezus zeer scherp tegenin ging, dat waren mensen die zich anders voordeden dan ze werkelijk waren. Huichelaars, hypocrieten of schijnheiligen worden ze ook wel genoemd. Deze mensen profileerden zich als iemand die ze eigenlijk niet waren, natuurlijk steeds in hun eigen voordeel. Jezus was niet mals naar hun. Hij schroomde ook niet om hun schijnheiligheid aan het licht te brengen door gebruik te maken van enkele beeldspraken.
In het volgend artikel zullen we drie werkgebieden van huichelarij onder de loep nemen. Neem ondertussen even de tijd om de voorbije dagen of weken eens te overdenken en na te gaan of er enige vorm van huichelarij in jouw leven te bespeuren is. Besluit niet al te snel dat het allemaal wel in orde is bij jou, maar tracht je motieven eens te doorgronden door je bij bepaalde goede handelingen die je hebt gedaan de vraag te stellen “waarom heb ik dit eigenlijk gedaan?” en vervolgens, nadat je dit beantwoord hebt, de vraag te stellen “was dit werkelijk de reden of zat er iets meer achter?”
Wordt vervolgd…